لامینار فلو اتاق عمل

لامینار فلو اتاق عمل ( Laminar Air Flow ) نسل جدیدی از دستگاههای توزیع فشارهوا یکنواخت در محیط میباشد که برای اتاق عمل جراحی بیمارستان بگونه ای طراحی شده اند که محیط روی تخت جراحی و اطراف آن را به فضایی عاری از میکروب، ویروس و سایر آلودگی ها تبدیل کرده و آسایش و رفاه جراح را نیز فراهم نماید. در حقیقت این سری از دستگاهها قابلیت کنترل میزان مختلف از آلودگی را دارا هستند و هوای یکنواخت در کل محیط اتاق ایجاد میکنند.

انتخاب لامینار فلو مناسب هر اتاق عمل براساس کاربری و ابعاد 

لامینار فلو اتاق عمل را اگر بر اساس کاربری و ابعاد اتاق بخواهیم انتخاب کنیم ، ابتدا به تقسیم کلاس بندی اتاق تمیز (Clean room) جهت اتاق عمل می پردازیم :
کلاس بندی اتاق تمیز و کاربری آنها در مقاله دیگری بررسی می شود.
کلاس 10.000 مورد نیاز اتاق عمل می باشد که الزامات زیر مطابق استاندارد 209 E باید رعایت گردد :
حداقل ارتفاع در اتاق تمیز کلاس 10.000 باید 2.75 باشد به ازای هر نفر 10 متر مربع نیاز می باشد لوازم و تجهیزات باید 30 درصد از فضای اتاق عمل را اشغال کنند.
میزان رفت آمد افراد در اتاق تمیز کلاس 10.000 به میزان 2 الی 6 بار در ساعت مجاز می باشد.
پوشش مناسب در اتاق عمل  کلاس 10.000 لباس یک بار مصرف بیمارستانی می باشد . میزان تولید ذرات در اتاق کلاس 10.000 اندک است . تولید گرما از طریق وسایل داخل اتاق عمل اندک می باشد . نظافت اتاق عمل به خوبی باید انجام پذیرد . فشار در اتاق عمل 10-15 پاسکال می باشد. هوا در ساعت ( ACH=20-40 ) باید 20 الی 40 بار تعویض گردد .
محل نصب لامینار فلو سقف اتاق عمل می باشد و لامینار ایر فلو مجاز است 20-10 درصد از سقف اتاق را اشغال کند .
هوای تمیز خروجی از هواساز هایژنیک وارد دستگاه لامینار ایر فلو میشود .
سرعت ورودی هوای تمیز از لامینار فلو 0.15-0.45M/S می باشد. دریچه برگشت هوا روی دیوار می باشد . سرعت در دریچه برگشت اتاق عمل کلاس 10.000، 1-2.5m/s معادل (200-500fpm) باید درنظر گرفته شود .

حرکت هوا در لامینار فلو اتاق عمل

دسته بندی اتاق های عمل جراحی براساس ابعاد و کاربرد های هرکدام

لامینار فلو اتاق عمل کوچک :

اتاق عمل کوچک برای عملیات‌های جراحی ساده و سرپایی استفاده می‌شود . این اتاقها معمولاً برای عملیات‌هایی با تجهیزات کم و فضایی متناسب و به نسبت کوچک و تیم جراحی با تعداد پایین است. ابعاد اتاق های عمل کوچک معمولاً مساحت کفی آن حدود 200 فوت مربع ( 20 متر مربع ) و ارتفاع سقف حداقل 9 فوت ( 2.7 متر ) است. این ابعاد برای عمل های سبک مناسب است،

تجهیزاتی کم مانند دستگاه بیهوشی، میز جراحی که اتاق های عمل بزرگتر مشغول نشوند.  طول اتاق نباید کمتر از 4 متر باشد، همچنین نسبت طول به عرض نباید از 2:1 بیشتر شود. بنابراین براساس استاندارد209 E کلاس 10.000 اتاق تمیز که مربوط به اتاق عمل می باشد، محل ورود هوای تمیز 10 الی 20 درصد سطح سقف اتاق را می بایست اشغال کندکه لامینار ایر فلو با حداقل ابعاد 240*120 پیشنهاد می گردد که حدود 14.5 درصد از سطح سقف اتاق عمل را اشغال می کند، برای لامینار فلو با ابعاد  240*120 چراغ سیالیتیک تک قمره پیشنهاد می شود.

لامینار فلو اتاق عمل کوچک

لامینار فلو اتاق عمل متوسط :

اتاق عمل های متوسط که به اتاق عمل استاندارد نیز شناخته می­شوند . از رایج‌ترین اتاق های جراحی می­باشند و برای پوشش طیف گسترده ای از عملیات جراحی طراحی شده است.

معمولاً دارای حداقل مساحت کفی حدود 400 فوت مربع (36 متر مربع) و ارتفاع سقف حداقل 9 فوت (2.7 متر) است. باید توجه داشت طول اتاق کمتر از 6 متر نباشد و نسبت طول به عرض بیش از 1:2 نباشد. اتاقهای عمل استاندارد به تجهیزات جراحی اساسی مانند دستگاه‌های بیهوشی و میزهای جراحی مجهز هستند. همچنین فضای کافی برای تیم جراحی شامل جراحان، پرستاران و سایر کادر پشتیبان نیز وجود دارد.

بنابراین براساس استاندارد209 E کلاس 10.000 اتاق تمیز که مربوط به اتاق عمل می باشد محل ورود هوای تمیز 10 الی 20 درصد سطح سقف اتاق را می بایست اشغال کندکه لامینار ایر فلو با حداقل ابعاد 240*180 پیشنهاد می گردد که حدود 12 درصد از سطح سقف اتاق عمل را اشغال می کند، برای لامینار فلو با ابعاد  240*180 چراغ سیالیتیک دو قمره پیشنهاد می شود.

لامینار فلو اتاق عمل متوسط

لامینار فلو اتاق عمل بزرگ:

یک اتاق عمل با ابعاد بزرگتر است که برای عملیات‌های جراحی پیچیده و طاقت فرسا استفاده می‌شود. این اتاقها معمولاً برای عملیات‌هایی با تجهیزات و فضای بیشتر و نیازمندی‌های خاص طراحی می‌شوند. ابعاد یک اتاق عمل بزرگ ممکن است مختلف باشد، اما معمولاً حداقل مساحت کفی آن حدود 600 فوت مربع (56 متر مربع) و ارتفاع سقف حداقل 12 فوت (3.6 متر) است. این ابعاد به اتاقی فضای کافی برای جابجایی تجهیزات بزرگ، میز جراحی، تجهیزات تصویربرداری پیشرفته و تیم جراحی اجازه می‌دهد.  طول اتاق نباید کمتر از 7 متر باشد، همچنین نسبت طول به عرض نباید از 2:1 بیشتر نشود.
بنابراین براساس استاندارد209 E کلاس 10.000 اتاق تمیز که مربوط به اتاق عمل می باشد محل ورود هوای تمیز 10 الی 20 درصد سطح سقف اتاق را می بایست اشغال کندکه لامینار ایر فلو با حداقل ابعاد 240*240 پیشنهاد می گردد که حدود 10 درصد از سطح سقف اتاق عمل را اشغال می کند، برای لامینار فلو با ابعاد  240*240 چراغ سیالیتیک سه قمره پیشنهاد می شود.

اتاق های جراحی بزرگ به دلیل بزرگ بودن فضا، امکان بهرمندی از چراغ های سیالتیک سه قمره، تجهیزات جراحی ویژه مانند لیزر ها، پمپ های تزریق خون و اره جراحی و … را دارد که اتاق های مناسب برای عمل های قلب باز و جراحی های ارتوپدی پیچیده و سایر عمل های جراحی بزرگ می­باشند.

برای انتخاب نوع دستگاه مورد استفاده در اتاق عمل با توجه به ابعاد آن، به کاتالوگ آریا تهویه مراجعه نمایید.

دسته بندی برخی از عمل های جراحی براساس ابعاد اتاق عمل

چرا استفاده از لامینار فلو در اتاق عمل جراحی ضروری است

تعریف لامینار فلو

لامینار ایرفلو سیستمی است که جریان هوای یکنواخت و بدون اختلال را فراهم می کند. هوایی که از این سیستم عبور می کند، از ذرات معلق و باکتری ها پاکیزه می شود. این سیستم با ایجاد فشار مناسب، مانع از ورود هوای آلوده به محیط می شود.

اتاق جراحی محیطی است که باید به صورت خاصی تمیز و سالم نگه داشته شود. یکی از روش هایی که برای حفظ سلامتی در این محیط استفاده می شود، استفاده از سیستم های لامینار فلو (Laminar Flow) است. این سیستم ها با ایجاد جریان هوای یکنواخت و کنترل شده، از انتشار باکتری ها و ذرات معلق در هوا جلوگیری می کنند. در این مقاله به بررسی اهمیت استفاده از سیستم های لامینار فلو در اتاق عمل جراحی پرداخته شده است.

کاهش احتمال عفونت

در اتاق عمل جراحی، خطر عفونت بسیار بالاست. باکتری ها و ویروس ها می توانند عمل جراحی را به خطر بیاندازند و باعث شوند تا بیمار بعد از عمل جراحی با مشکلاتی روبرو شود. سیستم لامینار فلو با پاک کردن هوا از ذرات معلق و باکتری ها، این خطر را به حداقل می رساند.

افزایش دقت عمل جراحی

جریان هوای یکنواخت که سیستم لامینار فلو ایجاد می کند، سبب می شود تا ذرات معلق در هوا به کمترین حد برسند. این موضوع باعث می شود تا دید جراح به محل عمل جراحی بیشتر شود و بتواند با دقت بیشتری عمل جراحی را انجام دهد.

 کنترل دما و رطوبت

سیستم های لامینار فلو توسط هواساز که به آن متصل است. قادر به کنترل دما و رطوبت در اتاق عمل هستند. این موضوع بسیار حائز اهمیت است، زیرا دما و رطوبت می توانند تاثیر مستقیمی بر روی سلامت بیمار و نتیجه عمل جراحی داشته باشند.

ایجاد محیطی امن برای کارکنان

سیستم لامینار ایرفلو محیطی مناسب و پاک برای کارکنان اتاق عمل ایجاد می کند. این امر به جلوگیری از انتقال عفونت بین کارکنان و بیماران کمک می کند و همچنین می تواند باعث کاهش خستگی کارکنان شود.

در نهایت، می توان گفت که استفاده از سیستم های لامینار فلو در اتاق عمل جراحی به عنوان یک استاندارد صنعتی برای حفظ سلامت بیماران و کارکنان لازم و ضروری می باشد. این یونیت ها با ایجاد جریان هوای یکنواخت و پاک، کاهش خطر عفونت، افزایش دقت عمل جراحی، کنترل دما و رطوبت و ایجاد محیطی امن برای کارکنان، به بهبود کیفیت خدمات بهداشتی و درمانی در بیمارستان ها و بخصوص اتاق عمل،کمک می کنند. با توجه به این موارد، استفاده از سیستم های لامینار فلو در اتاق عمل جراحی ضروری می باشد.

تفاوت دیفیوزر لامینار فلو و هود لامینار فلو

دیفیوزرهای جریان لامینار و هودها دو نوع از تجهیزات مهم در صنایع مختلف هستند ،که برای مدیریت و کنترل جریان هوا و ذرات ریز در فضاهای صنعتی و آزمایشگاهی به کار می روند.
دیفیوزرهای جریان لامینار معمولاً در بخش‌هایی که نیاز به تهویه و تصفیه هوای خالص دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرند.

این دستگاه‌ها به صورت عمودی در دیواره یا سقف اتاق‌ها نصب می‌شوند و جریان هوا را به طور یکنواخت و بدون تداخل از طریق چندین سوراخ کوچک به فضا انتقال می‌دهند. دیفیوزرهای جریان لامینار قادر می باشند جریان هوا را به صورت یکنواخت و بدون ترکیب با هوای محیط، ارسال کنند. این خصوصیت سبب آن  می‌شود که هوای خروجی از دیفیوزر، آلودگی کمتری داشته باشد و در نتیجه برای کاربردهایی که نیاز به فضای پاک و بدون ذرات معلق دارند، انتخابی سازگار و مناسب باشند. برخی از کاربردهای دیفیوزرهای جریان لامینار شامل صنایع داروسازی، پزشکی، الکترونیک و آزمایشگاه‌های شیمیایی هستند.

حال به بررسی هود لامینار فلو میپردازیم

از سوی دیگر، هودها نیز برای کنترل و جمع‌آوری ذرات معلق و دود استفاده می‌شوند. هودها به صورت افقی و بالای محل قرارگیری ذرات نصب می‌شوند و با کمک سیستم جریان هوا، ذرات را از محیط جدا کرده و به خارج منتقل می‌کنند. هودها اکثرا در صنایعی مانند آشپزخانه‌های صنعتی، کارگاه‌های فلزکاری و جوشکاری، و همچنین در آزمایشگاه‌های شیمیایی استفاده می‌شوند. به عنوان مثال، در یک آشپزخانه صنعتی، هودهای بزرگی وجود دارند که دود و بوهای تولید شده را جمع‌آوری و مکش کنند.

تفاوت اصلی بین دیفیوزرهای جریان لامینار و هودها در نحوه عملکرد آن‌ها است. دیفیوزرهای جریان لامینار برای ایجاد جریان هوای خالص و بدون ذرات معلق در فضاهای صنعتی و آزمایشگاهی طراحی شده‌اند. این دیفیوزرها با استفاده از سوراخ‌های نفوذ کوچک، هوا را به صورت یکنواخت و بدون ایجاد ناپایداری و تداخل به فضای مورد نظر انتقال می‌دهند. هدف از استفاده از دیفیوزرهای جریان لامینار، تهویه و تصفیه هوای فضا با حداقل آلودگی است.

در مقابل، هودها برای جمع‌آوری و کنترل ذرات معلق و دود در محیط‌های صنعتی استفاده می‌شوند. هودها به صورت افقی و بالای محل قرارگیری ذرات نصب می‌شوند و با استفاده از سیستم جریان هوا، ذرات را از محیط جدا کرده و به خارج منتقل می‌کنند. هودها تمامی ذرات معلق را جمع‌آوری می‌کنند و جلوگیری می‌کنند که آن‌ها به فضای دیگری منتقل شوند و آلودگی ایجاد کنند.

کاربرد ها

از لحاظ کاربردها، دیفیوزرهای جریان لامینار بیشتر در صنایع داروسازی، پزشکی، الکترونیک و آزمایشگاه‌های شیمیایی استفاده می‌شوند. این دستگاه‌ها در فضاهایی که نیاز به حفظ فضای پاک و بدون ذرات معلق است، کارایی بالایی دارند. برای مثال، در اتاق های عمل از لامینار فلو استفاده می­شود تا محیطی مناسب جراحی ایجاد شود.

هودها نیز در صنایع مختلف کاربرد دارند. در آشپزخانه‌های صنعتی، هودها جهت جمع‌آوری دود و بوهای تولید شده استفاده قرار می گیرند. وهمچنین به منظور حفظ کیفیت هوای داخل آشپزخانه و جلوگیری از آلودگی محیطی بسیار کارساز می باشند. علاوه بر آشپزخانه‌های صنعتی، هودها در صنایع دیگری مانند فلزکاری و جوشکاری نیز استفاده می‌شوند.

کاربردهای لامینار فلو

کاربرد در پزشکی

1. صنعت پزشکی و طب : در زمینه طب و پزشکی، لامینار فلو در اتاق عمل، اتاق جراحی، اتاق پرستاری نوزادان و اتاق‌های مراقبت ویژه برای جلوگیری از آلودگی و عفونت در فرآیندهای جراحی و نگهداری بیماران استفاده می‌شود.

2. صنایع داروسازی : لامینار ایرفلو در سالن‌های تمیز صنایع داروسازی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دستگاه‌ها از طریق فیلتراسیون هوا، هوای تمیز و بدون ذرات معلق را در سالن‌های تمیز برقرار می‌کنند و از تلفات بیولوژیکی و آلودگی‌های میکروبی در فرآیندهای تولید دارو جلوگیری می‌کنند.

3. صنعت هوا و فضا : در صنعت هوا و فضا همانند ناسا ( NASA ) که شرایط بسیار حساسی از نظر تمیزی و کیفیت دارد، لامینار فلو به عنوان یک روش مورد استفاده قرار می‌گیرد. این فناوری در فرآیندهای ساخت و تعمیر سیستم‌ها و قطعات فضایی، آزمایشگاه‌های فضایی و بخش‌هایی از سیستم‌های هوایی استفاده می‌شود.
4. صنایع الکترونیک : لامینار فلو در صنایع الکترونیک برای جلوگیری از تماس ذرات خارجی با قطعات الکترونیکی استفاده می‌شود. این فناوری با ایجاد یک محیط تمیز و بی‌ذره در فرآیندهای تولید و تعمیر قطعات الکترونیکی، کیفیت و عملکرد آنها را بهبود می‌بخشد.
5. صنعت نفت و گاز : در بخش‌هایی از صنعت نفت و گاز که نیاز به محیط‌های تمیز و بدون ذرات معلق دارند ، لامینار فلو استفاده می‌شود. این فناوری در فرآیندهایی مانند تولید دستگاه‌های دقیق اندازه‌گیری و کنترل، آزمایشگاه‌های تحقیقاتی و تولید مواد شیمیاییتکمیل می‌کنم:
6. صنعت اتومبیل‌سازی : لامینار ایرفلو در صنعت اتومبیل‌سازی برای کاهش ذرات معلق و آلودگی در فرآیندهای رنگ‌آمیزی ، جوشکاری و تولید قطعات حساس استفاده می‌شود. این فناوری به حفظ کیفیت و دقت در تولید قطعات اتومبیل کمک می‌کند.
7. صنعت غذایی : در بخش‌هایی از صنعت غذایی که نیاز به شرایط بهداشتی خاصی دارند، لامینار فلو استفاده می‌شود. برای مثال، در فرآیندهای تولید مواد غذایی حساس مانند صنعت شیرینی‌پزی، شکلات‌سازی و تولید محصولات لبنی، لامینار فلو برای جلوگیری از آلودگی و تلفات میکروبی مورد استفاده قرار می‌گیرد.